सूर्य - १

सूर्य हा आपल्या सगळ्यात जवळचा तारा. सूर्याच्या अभ्यासातून तार्‍यांबद्दलच्या अनेक गोष्टींचा अभ्यास करता येतो. उदा: तार्‍यांमधे कोणत्या प्रक्रियेतून ऊर्जा तयार होते, उर्जेचे वहन कोणत्या प्रकारे होते, इ.इ. तार्‍यांच्या केंद्रात चार हायड्रोजनचे अणू एकत्र येऊन हेलियमचा अणू बनतो. या प्रक्रियेत जी ऊर्जा बाहेर टाकली जाते, तेच सूर्याचे आणि इतर तार्‍यांचे इंजिन आहे. या ऊर्जेचे वहन दोन प्रकारांनी होते. केंद्राच्या जवळ प्रारण किंवा रेडीएशन या क्रियेद्वारे ऊर्जेचे वहन होते. सूर्याच्या त्रिज्जेच्या एक चतुर्थांश भागात सूर्याचे केंद्र आहे. बाहेरच्या भागात मात्र ऊर्जेचे वहन अभिसरण (कन्व्हेक्शन) या प्रकाराने होते, ज्या प्रकाराने पाणी उकळताना ऊर्जेचे वहन होते त्याच प्रकारे. खालच्या भागातल्या द्रव्याला ऊर्जा मिळाली की ते गरम होऊन वरच्या भागात येते आणि वरच्या भागातले थंड द्रव्य खाली जाते. यामुळे पाणी उकळताना बुडबुडे दिसतात तसेच बुडबुडे सूर्याच्या पृष्ठभागावरही दिसतात.
वरील फोटोत सूर्याचा 'दाणेदार' पृष्ठभाग दिसत आहे. हे सर्व कन्व्हेक्शन बबल्स आहेत. जो भाग जास्त पांढरा आहे तिथे जास्त ऊर्जा आणि उष्णता आहे आणि काळसर भाग पांढर्‍या भागाच्या मानाने थंड आहे. सूर्याच्या पृष्ठभागाचं सरासरी तापमान आहे ५००० केल्व्हीन. तुलना करायची असल्यास पाणी १०० अंश सेल्सियस, म्हणजे ३७३ केल्व्हीन या तापमानाला उकळते. लोखंड १८११ केल्व्हिनला वितळते आणि ३१३४ केल्व्हीनला लोखंडाची वाफ होते.

फोटो सौजन्य: http://www.bcsatellite.net/bao/